Son Balık Manifestosu
Başlangıç :25 Şubat Teslim: 6 Nisan
Ebat :2m X 1,5m
Post modern olarak bilinen yöntemle panomda bana heyecan veren ve değerli bulduğum Anadolu Selçuklu Sanatı ve Kültürü` ne ait figürleri üç boyulu olarak seramik malzemesi kullanarak yeniden yorumlamak istedim. Sanki hayranı olduğum o figürler çinilerin içinden süzüldüler..
Anadolu Selçuklu Kültürü’ne ait sekiz kollu yıldızdan oluşan üniversite amblemimizinde bu kültürden çıkışlı olduğu ve anlamının yeniden hatırlatılması açısından önemine dikkat çekmek istiyorum.
1.Pano : SON BALIK PANOSUNUN MANIFESTOSU:
1. Üniversite amblemimizin çıkış noktası olan Anadolu Selçuklu Kültürü`nün açıklanması;
2. Küresel ısınmanın günümüzde doğa üzerindeki tahribatlarına dikkat çekilmesi.
1-Üniversite amblemimizin anlamını hatırlama:
Kubad Abad Çinileri’nin formu olan ve Anadolu Selçuklu Sanatı’na ait geometrisi olan sekiz kollu yıldız iç içe iki karenin birlesiminden olusmaktadir. Butun kenarlari eşit olan kare mükemmeliyeti temsil eder , ic ice gecmis iki kare vurguyu güclendirir. Iç içe iki kareden oluşan sekiz kollu yildiz ise hakimiyeti ve mukemmeliyeti simgeler.
2- Küresel Isınmaya Gönderme:
13.yy. da berrak yesil –firuze renkli sulariyla tabiat harikasi olan Beysehir Gölü`nün kıyısında dinlenirken Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubad gölun guzelliğinden etkilenerek gölun yamacina duvarlari firuze renkli çinilerle süslu görkemli bir saray olan Kubad Abad Sarayi ni yaptirir.
Sarayin çinilerinde işlenen göle ait balık figürü bolluk ve bereketi simgelemektedir. Saray kalıntılarında gün ısığına çıkan çiniler hala eski guzelliklerini ve anlamlarini tasimaktadirlar. Ancak bugun artik Beysehir Gölu sulari cekilmis eski guzelligini kaybetmis durumdadir.
İlk bakişta en basit anlamda balığa sarılmiş bir kadın rolyefi gibi görünen `Son Balik` panosu Kubad Abad Sarayı Çinileri’nden yorumladığım Anadolu Selçuklu Saraylısı’nı konu almaktadır. Geçmişten günümüze gönderme yapan Kubad Abad Sarayı kadını tanıdığı görkemli balıkların hayalini kurarak artık eski güzelliğini kaybetmiş olan gölün son balığına sıkıca sarılmış, günümüzde küresel ısınmanın doğa üzerindeki tahribatlarına gönderme yaparken son balık arkadaşını sevgiyle ve hüzünle kucaklıyor. Nereden nereye der gibi…
*NEDEN KUBAD ABAD SARAYI?
Kültür mirasımız ele alındığında Anadolu Selçuklu Kültürü’nün bilinmesi nereden geldiğimizin irdelenmesi açısından gereklidir.
13.yy.da Anadolu Selçuklu Sultanı Alaaddın Keykubad tarafından Konya –Beyşehir Gölü etrafında yaptırılmış olan Kubad Abad Sarayı dillere destan sekiz köşe yıldızlı ağırlıklı olarak firuze renkte olan duvar çinileriyle donatılmıştır.
“Selçuklu Sanatı’nda yalnızca saraylarda kullanılan ve mimariye renk katan zengin figürlü çinilerin yaratıcıları, güçlerini simgeler dünyasıyla birleştirerek Selçuklu Resim Sanatı’nın dinamizmini ve estetiğini oluşturmuşlardır.”(*)Sf:73
Anadolu Selçuklu Sanatı insan tasvirleri hakkında bilgi veren bu çinilerde ağırlıklı olarak ‘Türk oturuşu’ olarak anılan bağdaş kurup oturmuş sultan ve saraylıların tasvirlerine yer verilmiştir.
‘ Saray başta yöneticileri olmak üzere toplumun üst kesimlerininzevku sefa yuvası değildir. Kuşkusuz o da var ancak saray , politikadan felsefeye ,entrikadan kalkınma projelerine ,silahşörlükten aşk, eğlence ve sanata kadar her alanda eskiçağ ve ortaçağ toplumlarının tüm beceri ve yaratılışlarının en üst düzeyde gerçekleştiği bir kurumdur, aynı zamanda önderlerin ve üst kesimin eğitildiği bir akademi gibidir. Bu yüzden sarayı tanımak bir kültürü en yüksek şekilde tanımaktır.’(*) Sf:13
KUBAD ABAD SARAYI ÇİNİLERİ’NDE KULLANILAN SEMBOLLER:
BALIK: Balık sayısız yumurtaları sebebiyle bolluk, bereket simgesidir. Çinilerdeki balıklar, sarayı çevreleyen zamanında firuze renkte olan Beyşehir Gölü’nün büyük balıklarıdır.
NAR-HAŞHAŞ: Bağdaş kurup oturan figürlerin ellerindeki nar ve haşhaş sonsuz yaşamı ve cenneti simgelemektedir. Nar aynı zamanda bereketin de simgesidir.
ŞAHİN: Saray Çinileri’ndeki avcı kuşlardan diğer hayvanlara kadar hepsi saraya ait has bahçenin (cennet bahçesi) kadrosunu simgelemektedir.
(*)Kubad Abad Selçuklu Saray ve Çinileri , Rüçhan Arık, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları-2000
Uludağ Üniversitesi
İznik Meslek Yüksek Okulu
14 Nisan 2009
Öğr. Grv. Ayça Eren
